Fed üyesi neden “şahin” ya da “güvercin” olur?

Çarşamba akşamı Fed toplantısından gelecek açıklamaları piyasalar sabırsızlıkla ve tedirgin bir halde bekliyor. Tedirgin çünkü bu toplantıda Fed’den gelecek açıklamaların faiz artırımına daha sıcak, daha yakın olunduğunun işaretleri gelecek beklentisi var. Bu “şahin” beklenti faizleri yükseltiyor, borsalar geriliyor, dolar değer kazanıyor. Ekonomik veriler açısından bakarak neden Fed faiz artırımı için aceleci olmamalı (güvercin) ya da Fed neden bir an önce faiz artırımına başlamalı (şahin) sorusuna cevap arayalım.

Bir Fed üyesi neden “güvercin” olur?

Fed üyeleri arasında ekonominin daha uzun bir süre Fed desteğine ihtiyacı olduğunu düşünenler var. Ekonomide toparlanma tam istikrara kavuşmadan yapılacak erken bir faiz artırımı bütün kazanımları geri verdirebilir, o yüzden aceleci olunmamalı, bir süre daha ekonomik veriler takip edilmeli.

Ücretlerdeki seyre bakan güvercin Fed üyesi şunu görüyor;

Tablo 1 : ücretler

Ücretlerdeki artış hala bastırılmış durumda. İşsizlikteki azalışa rağmen ücretlerde artış yok. Ücretlerde kayda değer artış yoksa faiz artırımı için neden aceleci olunsun?

Çekirdek enflasyon tekrar gerilemeye başlıyor;

Tablo 2: çekirdek enflasyon

Çekirdek enflasyon bahar aylarında yükselirken tekrar düşüşe geçiyor. Enflasyon %2’nin altındayken, enflasyon kontrolden çıkacak korkusu yersiz.

Tarım dışı istihdam geçen iki ayda zayıf gelmeye başladı;

Tablo 3 : tarım dışı istihdam

Enflasyon tarafında henüz %2’ler aşılmamışken, momentum kaybeden tarım dışı istihdam verileri de Fed’e bekle-gör dedirtmeli.

Kişisel harcama verisi de faiz artırımı için erken olduğunu gösteriyor;

Tablo 4: Kişisel harcamalar

Bir Fed üyesi neden “şahin” olur ?

Bazı şahin Fed üyelerine göre de faiz artırımı daha çok geciktirilmemeli, bu gecikmenin ekonomiye olumsuz etkileri olacaktır. Şahin üyelerin argümanlarından biri piyasaların ekonominin gittiği yer açısından Fed ile aynı pencereden bakmaması ve bu durumun tehlike arz etmesi. Şahinlere göre piyasa fiyatlaması “aşırı” noktalara yakın olabilir. Bunun engellenmesi için faiz artırımına bir an önce başlanmalı.

Ekonomik veriler açısından da konjonktür faiz artırımını kaçınılmaz kılıyor.

İstihdam piyasasında göstergeler iyileşiyor.  Ağustos tarım dışı istihdam verisi hayal kırıcıydı ama işsizlikte düşen trend korunuyor.

Tablo 5 : işsizlik oranı

İşsizlikteki seyir bu şekilde devam ederse 2015 2. Çeyrek beklentisi olan %5.4 oranına yaklaşılabilecek.

ISM göstergesi güçlü toparlanmaya işaret ediyor. İmalat ve imalat dışı ISM 10 yılın en yüksek seviyelerine ulaştı. Ekonomi büyümede momentum kazanıyor.

Konut sektörü toparlanıyor.

Tablo 6 : Konut başlangıçları

Tablo 7: Mevcut konut satışları

Üretim tarafında sanayi üretim rakamları oldukça pozitif.

Tablo 8: sanayi üretimi

İki tarafın da tezlerini savunurken kullandıkları en kuvvetli argümanlar yukarıda sıralandığı gibi. Burada aynı verinin detayında farklılaşma göze çarpıyor. Bir verinin manşetinden faiz artırımı için henüz erken çıkarımında bulunabilirken, detayında artırımın ayak seslerini duyabilirsiniz.

Çarşamba akşamı kafalardaki soru işaretleri cevaplara kavuşacak mı, Fed belirsizliği bir miktar ortadan kaldıracak mı ya da yıl sonuna doğru daha belirsiz bir döneme girilecek mi göreceğiz. Şimdilik Fed içinde bugüne kadar devam eden güvercin ağırlığının şahin çoğunluğa dönüşüyor olması tartışılmayacak tek gerçek.