İsviçre frangı değer kazanıyor ve bu durum
İsviçre için ciddi bir risk yaratıyor.
23 Haziran’da yapılacak olan İngiltere’nin
birlik içinde kalıp kalmama kararının alınacağı referandum, sadece
İngiltere’nin veya AB’nin “birlik olma” gayretinin sorunu değil. Fed’i faiz
artırımı konusunda bekletmeye iten ve ECB’yi alternatif senaryoları hazır
tutmaya zorlayan bir süreç.
Brexit konusu başka bir merkez bankasını da
karar kara düşündürüyor olabilir, İsviçre Merkez Bankası (SNB).
İsviçre frangı son 10 yılda küresel
piyasaların sert dalgalandığı dönemde sığınılacak liman oldu. 2007-2011 yılları
arasında yaşanan ve henüz sona erdiği söylenemeyen son krizde İsviçre frangı
euro’ya karşı %50 değer kazandı. Cari fazlası olan ve hukuk sistemi oturmuş,
siyasi gölgelerden uzak İsviçre, zor dönemlerin sakin limanı olma durumunda.
Şimdi bir kez daha İsviçre, çevresinde yaşanan gelişmeler sebebiyle, ama artık
para birimi üzerinden sorun ithal eder duruma geliyor.
Dünyanın geri kalan kısmı gibi İsviçre de
parasının değerli olmasını istemiyor. Çünkü değerli para birimi ihracatta avantajlı
kur imkanını ortadan kaldırıyor. SNB bu durumdan hoşlanmadığını Ocak 2015’de
euro tabanını kaldırarak göstermişti. SNB aşırı değerli olmayan para birimi ve
faiz indirimi ile İsviçre ekonomisini korumaya çalışıyor.
Brexit bir tehdit mi? Evet. Son anketlere
göre AB’den ayrılma taraftarları biraz önde görünse de sonucu kararsızlar
belirleyecek (şu an %11’lik orana sahipler).
İngiltere birlikten ayrılısa sterlin’in
%15’e kadar değer kaybedeceği varsayılıyor (bu varsayım İngiltere
hazinesinden). Fakat ayrılma kararı çıkarsa tek değer kaybedecek para birimi
sterlin olmayacak, euro da ciddi darbe yiyecek. Bu mesele başka bir yazının
konusu olsun, biz konunun İsviçre frangını ve SNB’yi ilgilendiren kısmına
bakalım.
1. Eğer İngiltere birlikten ayrılırsa euro değer kaybedecek. Yabancı rezervinin % 42’si euro %7’si sterlin olan İsviçre Merkez Bankası (SNB)’nın rezervi çok ciddi değer kaybedecek.
2. Bu senaryoda talep görmesi beklenen ve
SNB’ye göre zaten değerli olan İsviçre frangı daha da değerli olacak, fiyatlar üzerinde
baskı kuracak, ihracatta rekabetçi kur hedefinden uzaklaştıracak.
