Enflasyon, mal ve hizmetlerin fiyatlarının genel olarak yükselmesi anlamına gelir. Şirketler, ürünlerinin fiyatını belirlerken üretim maliyetlerine, ürünlerine olan talebin hassasiyetine ve piyasadaki konumlarına göre bir kâr payı eklerler. Ancak birçok şirket, fiyatlarını belirlerken marjinal maliyet veya marjinal geliri hesaplamaz. Bu kavramları kullanmak zordur çünkü:
- Para Nötr Değildir: Üretim miktarı, piyasadaki para miktarına bağlıdır.
- Farklı Ürünler: Şirketler genellikle çeşitli ürünler üretir ve her bir ürün için ayrı ayrı maliyet hesaplamak pratik değildir.
Ayrıca, bir makinede çalışan bir işçi için kapasite sınırına kadar ek maliyet sıfıra yakındır. Tam kapasite çalışılmadıkça, işsizliği artırmak ve talebi azaltmak bazen enflasyonun artmasına bile neden olabilir.
Talep Azaltma Politikaları
Talebi kısarak enflasyonu kontrol etmeye çalışmak, sadece belirli koşullarda işe yarar. Dayanıklı ürünlerin fiyat düşüşünün, dayanıksız ürünlerdeki fiyat artışını geçmesi gerekir, ancak bu genellikle gerçekleşmez. Son dönemde, faiz oranları yükseltilse bile enflasyonun düşmemesinin sebebi, üretimin kısılmasıyla gıda gibi dayanıksız ürünlere olan talebin artması ve üretimin azalmasıdır.
Faiz Oranlarının Rolü
Faiz oranlarının ekonomiye etkileri karmaşıktır:
- Yatırımlar: Faiz oranları düştüğünde bile yatırımın artması garanti değildir, çünkü yatırımların temel belirleyicisi genellikle talep seviyesidir.
- İflaslar: Faiz oranlarının yükselmesi, borçluluğu yüksek olan şirketlerin iflas riskini artırarak talebi baskılayabilir ve ekonomiyi daraltabilir.
Öneriler
Enflasyonu düşürmek için, talebi kısarak değil, arz sorunlarını çözerek yaklaşmak önemlidir. Faiz artışlarının ekonomiyi olumsuz etkilememesi için kamu yatırımlarıyla talebi desteklemek de faydalı olabilir
