Fed'in faiz kararı heyecanla bekleniyor ama her FOMC toplantısında faiz artırır mı sorusunun yanına başka bir soru eklemek gerek: Fed bilançosunu (faizi herhangi bir toplantıda artırsa da artırmasa da) küçültmeye devam ediyor mu? Evet. Fed normalleşmeye çalışıyor mu? Evet. Bu çaba bitmesi gereken döneme yakın mı? Hayır.
Fed son krizde uyguladığı para politikasıyla bilançosunu tarihi/devasa yüksek seviyelere taşıdı. Aşağıda Fed bilançosu grafiği var. 2008 krizinden sonra Fed bilançosunu kabaca 4,5 katına kadar büyüttü. Şimdi bilançosunu yavaş yavaş küçültmeye çalışıyor.
Bir de ABD için durgunluk tartışmaları var. Bir yerde bu ekonomi duracak elbette. Ama durduğu yerde faiz ne olacak, Fed bilançosunu nereye taşımış olacak ve bu yazının asıl konusu: o durgunluk döneminde ABD'nin borçluluğu nerede olacak? Bir sonraki resesyona kadar bu borçluluk nereye kadar yayılmış olacak?
Aşağıda ABD'nin borç grafiği var.
Borç aynen Fed'in bilançosunu patlattığı son krizde hızla yükselmeye başlamış. İddialara göre 2023'e kadar bu borç 7,5 trilyon dolara kadar yükselecek.
Yani gelecek 3 yıl içinde durgunluğa girmesi beklenen ABD ekonomisi çok daha yüksek borçluluk rakamlarıyla karşı karşıya kalacak. Durgunluktan önce inşa edilmiş borç yapısı durgunluk döneminde nereye evrilecek? Fed faiz artırır mı sorusundan daha zor bir soru bu.
Son krizi aşmak için merkez bankaları devreye girdi, kimilerine göre sistemi kurtardı, kimilerine göre sorunları öteledi. Peki daha yavaş büyüyecek olan ve daha borçlu hale gelmiş dünyada bu sorunu kim çözecek?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder