11 Mayıs 2012 Cuma

İstatistik mi aldatmaca mı ?

İstatistik belirli bir amaç için veri toplama, tablo ve grafiklerle özetleme, sonuçları yorumlama, sonuçların güven derecelerini açıklama, örneklerden elde edilen sonuçları kitle için genelleme, özellikler arasındaki ilişkiyi araştırma, çeşitli konularda geleceğe ilişkin tahmin yapma, deney düzenleme ve gözlem ilkelerini kapsayan bir bilimdir. Belirli bir amaç için verilerin toplanması, sınıflandırılması, çözümlenmesi ve sonuçlarının yorumlanması esasına dayanır.


Tanıma bakınca istatistiğin hayatı anlamayı kolaylaştıran bir alan olduğunu anlamak zor değil. 


" üç çeşit yalan vardır ; yalanlar, kahrolası yalanlar ve istatistik" Mart Twain


İstatistik rakamlarla yalan söylemeyi kolaylaştıran ve yalanı masum-haklı çıkaran bir bilim midir?


İstatistikte en sıkıntılı konu "ortalama almak". Bir konu hakkında ağırlıklı durumu ortaya koymak için hiçkimsenin itiraz etmeyeceği sonuçlar çıkarmak...


Mesela "Türkiye'de kişi başına gelir 2011 yılında ortalama 10.440 dolar oldu."


İstatistiğin uzun uğraşılarla ortaya koyduğu bu ortalama rakam doğruya ne kadar yakın ? Her Türk vatandaşının cebinde kabaca 10.000 dolar mı vardı ? Türkiye 5 kişinin yaşadığı bir ülke olsaydı, 5 kişilik ekonomik faaliyetler sonucu şöyle bir tablo çıksaydı


49.000 dolar geliri olan kişi sayısı : 1
1.000 dolar geliri olan kişi sayısı   : 4


Bu durumda 5 kişi ve toplam 50.000 dolarlık gelir var. 53.000 / 5 = 10.600 "Kişi başına gelir bu ülkede 10.600 dolardır" dersek, gerçeğe ne kadar yakın olacağız?


"Ortalama" diyerek başlanan her kavram "doğru olmayan"ın sınırlarının çok yakınlarında geziyor demek olabilir.


Ortalamadan uzak olun...Hayatın her alanında.

2 yorum:

  1. Ne anlatmak istediğinizi anladım, ancak belirttiğiniz gelir düzeyleriyle hesaplanan ortalama değeri yanlış olmuş. Toplam gelir, 49000+4x1000=53000. Bu kadar güzel bir notun gözden kaçan bir ayrıntısı olarak belirtmek istedim.

    YanıtlaSil